De veelzijdige betekenis van 'dat'

Aanwijzend voornaamwoord en betrekkelijk voornaamwoord

'Dat' is een woord dat zowel als aanwijzend voornaamwoord als betrekkelijk voornaamwoord gebruikt kan worden. Als aanwijzend voornaamwoord wordt het gebruikt om naar iets specifieks te verwijzen dat verderop in de tekst wordt genoemd. Als betrekkelijk voornaamwoord wordt 'dat' gebruikt om een bijzin in te leiden die meer informatie geeft over het onderwerp van de hoofdzin.

Bovendien en datgene

'Dat' kan ook gebruikt worden als bijwoord om een extra argument of punt toe te voegen aan een reeds genoemde bewering. Het woord 'datgene' wordt gebruikt om te verwijzen naar iets dat al eerder is genoemd of bekend is bij de spreker en de luisteraar.

Datum en voegwoord

'Dat' kan ook verwijzen naar een specifieke datum, bijvoorbeeld wanneer er gesproken wordt over een gebeurtenis in het verleden. Daarnaast kan 'dat' ook als voegwoord gebruikt worden om een oorzaak-gevolgrelatie aan te geven tussen twee zinnen of zinsdelen.

Zinslidwoord en zulks

'Dat' kan ook fungeren als zinslidwoord, waarbij het een bepaalde zin of uitspraak introduceert. Het woord 'zulks' wordt gebruikt om naar iets eerder genoemd of geïmpliceerd te verwijzen.

Dit, die en hetwelk

'Dit', 'die' en 'hetwelk' zijn varianten van 'dat' die gebruikt worden om respectievelijk naar iets dichtbij, iets verder weg en iets formeels te verwijzen.