Gereedschap van een drukker: essentiële instrumenten voor het drukproces
Bok
De bok is een stevig houten frame waarop de zetter zijn werk verricht. Het biedt een stabiele en ergonomische werkplek voor het zetten van de tekst.
Composteur
De composteur is een gereedschap dat wordt gebruikt om de losse loden letters te sorteren en terug te plaatsen in de letterbakken. Hierdoor kan de zetter snel de juiste letters vinden en gebruiken.
Degel
De degel is een drukpers waarop de drukvorm wordt geplaatst. Door middel van een hefboommechanisme wordt de drukvorm tegen het papier gedrukt, waardoor de tekst of afbeelding wordt overgebracht.
Dresseer
De dresseer is een gereedschap waarmee de zetter de loden letters op de juiste hoogte kan brengen, zodat ze gelijkmatig inkt opnemen en afdrukken.
Dresseerplank
De dresseerplank is een houten plank waarop de zetter de loden letters kan rangschikken en dresseerhandelingen kan uitvoeren.
Drukvorm
De drukvorm is de combinatie van loden letters, afbeeldingen en andere elementen die op de degel worden geplaatst om een afdruk te maken. Het vormt de basis van het drukproces.
Ferlet
De ferlet is een metalen pin die wordt gebruikt om de loden letters op hun plaats te houden in de letterbakken, zodat ze niet verschuiven tijdens het zetten.
Galei
De galei is een lange houten staaf met een platte onderkant, waarmee de zetter de loden letters kan oppakken en verplaatsen.
Hamer
De hamer wordt gebruikt om de drukvorm stevig aan te drukken op het papier, zodat een scherpe en duidelijke afdruk ontstaat.
Handpers
De handpers is een kleinere versie van de degel, die met de hand wordt bediend. Het wordt gebruikt voor kleinere drukwerken en proefdrukken.
Kooi
De kooi is een metalen frame waarin de drukvorm wordt geplaatst voordat deze op de degel wordt bevestigd. Het zorgt voor stabiliteit en nauwkeurigheid tijdens het drukproces.
Letterbak
De letterbak is een houten kast met vakken waarin de loden letters worden bewaard en gesorteerd. Het biedt een overzichtelijke opslagplaats voor de verschillende lettertypes en groottes.
Letterhaak
De letterhaak is een klein gereedschap waarmee de zetter individuele loden letters uit de letterbak kan halen en op de dresseerplank kan plaatsen.
Nijper
De nijper is een tangachtig gereedschap waarmee de zetter de loden letters kan oppakken en vasthouden tijdens het zetten.
Sluitmateriaal
Het sluitmateriaal bestaat uit verschillende gereedschappen, zoals klemmen en riemen, waarmee de drukvorm stevig op de degel wordt bevestigd, zodat deze niet verschuift tijdens het drukken.
Tenakel
De tenakel is een mechanisch apparaat dat wordt gebruikt om de zware drukvorm op te tillen en te verplaatsen. Het vergemakkelijkt het hanteren van de drukvorm en bespaart de drukker veel fysieke inspanning.
Vormraam
Het vormraam is een metalen frame waarin de drukvorm wordt geplaatst voordat deze op de degel wordt bevestigd. Het zorgt voor stabiliteit en nauwkeurigheid tijdens het drukproces.
Zethaak
De zethaak is een gereedschap waarmee de zetter de loden letters uit de letterbak kan halen en op de dresseerplank kan plaatsen. Het heeft een haakvormige punt waarmee de letters kunnen worden opgepakt.
Zetraam
Het zetraam is een metalen frame waarin de loden letters worden geplaatst voordat ze op de drukvorm worden bevestigd. Het zorgt voor een geordende en stabiele opstelling van de letters.