Getijden: periodieke niveauveranderingen van het zeewater

Wat zijn getijden?

Getijden zijn periodieke niveauveranderingen van het zeewater die worden veroorzaakt door de aantrekkingskracht van de maan en de zwaartekracht van de zon. Deze veranderingen kunnen zowel op land als in de oceanen worden waargenomen.

Hoe ontstaan getijden?

De maan oefent een aantrekkingskracht uit op de aarde, waardoor er een getijdenkracht ontstaat. Deze kracht veroorzaakt een opwaartse kracht op het water aan de kant van de aarde die het dichtst bij de maan is, en een neerwaartse kracht aan de tegenovergestelde kant. Hierdoor ontstaan er twee getijdenbulten op aarde.

Soorten getijden

Er zijn verschillende soorten getijden, afhankelijk van de positie van de zon en de maan ten opzichte van de aarde. Bij springtij staan de zon, de maan en de aarde op één lijn, waardoor de getijdenbulten worden versterkt en er extra hoge vloed ontstaat. Bij doodtij staan de zon, de maan en de aarde in een rechte hoek, waardoor de getijdenbulten worden verzwakt en er lagere vloed ontstaat.

Invloed van getijden

Getijden hebben een grote invloed op het leven in en rondom de zee. Ze beïnvloeden de navigatie van schepen, de visserij en de kustlijn. Daarnaast spelen getijden een belangrijke rol in de ecologie van kustgebieden, omdat ze zorgen voor de aanvoer van voedingsstoffen en het leefgebied van verschillende diersoorten beïnvloeden.

Getijdenkalender

Om de getijden te voorspellen en te plannen, wordt er gebruik gemaakt van een getijdenkalender. Deze kalender geeft de tijden van hoog- en laagwater aan op verschillende locaties. Zo kunnen bijvoorbeeld schippers en vissers hun activiteiten afstemmen op de getijden.