Grammaticale termen: een overzicht
Achtervoegsel
Een achtervoegsel is een affix dat aan het einde van een woord wordt toegevoegd om de betekenis of grammaticale functie ervan te veranderen.
Affix
Een affix is een letter of groep letters die aan het begin (prefix) of einde (achtervoegsel) van een woord wordt toegevoegd om de betekenis of grammaticale functie ervan te veranderen.
Bijwoord
Een bijwoord is een woord dat informatie geeft over een werkwoord, bijvoeglijk naamwoord, ander bijwoord, of een hele zin. Het geeft vaak aan hoe, waar, wanneer, in welke mate of waarom iets gebeurt.
Bijzin
Een bijzin is een zinsdeel dat afhankelijk is van een hoofdzin en niet op zichzelf kan staan. Het bevat een onderwerp en een werkwoord en voegt extra informatie toe aan de hoofdzin.
Casus
Een casus is een grammaticale categorie die aangeeft welke rol een naamwoord of voornaamwoord speelt in een zin. Het kan bijvoorbeeld aangeven of iets het onderwerp, lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp is.
Enkelvoud
Enkelvoud is een grammaticale categorie die aangeeft dat er sprake is van één exemplaar of persoon.
Foneem
Een foneem is de kleinste eenheid van spraakklanken in een taal. Het is de abstracte representatie van een klank, los van de specifieke uitspraak.
Meervoud
Meervoud is een grammaticale categorie die aangeeft dat er sprake is van meer dan één exemplaar of persoon.
Naamval
Een naamval is een grammaticale categorie die aangeeft welke rol een naamwoord of voornaamwoord speelt in een zin. Het kan bijvoorbeeld aangeven of iets het onderwerp, lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp is.
Naamwoord
Een naamwoord is een woord dat een persoon, dier, ding, plaats, kwaliteit of eigenschap aanduidt.
Nomen
Nomen is een term die wordt gebruikt om naar zelfstandige naamwoorden te verwijzen.
Persoon
Persoon is een grammaticale categorie die aangeeft wie de handeling uitvoert. Het kan verwijzen naar de eerste persoon (ik), tweede persoon (jij/u) of derde persoon (hij/zij/het).
Prefix
Een prefix is een affix dat aan het begin van een woord wordt toegevoegd om de betekenis of grammaticale functie ervan te veranderen.
Pronomen
Een pronomen is een woord dat wordt gebruikt ter vervanging van een naamwoord of om naar een persoon of zaak te verwijzen zonder deze expliciet te noemen.
Suffix
Een suffix is een achtervoegsel dat aan het einde van een woord wordt toegevoegd om de betekenis of grammaticale functie ervan te veranderen.
Telwoord
Een telwoord is een woord dat aangeeft hoeveel exemplaren of personen er zijn, of in welke volgorde iets komt.
Tijd
Tijd is een grammaticale categorie die aangeeft wanneer een handeling plaatsvindt, zoals tegenwoordige tijd, verleden tijd of toekomende tijd.
Tussenwerpsel
Een tussenwerpsel is een woord dat wordt gebruikt om een emotie, reactie of aanspreking uit te drukken. Het staat vaak op zichzelf en heeft geen grammaticale relatie met de rest van de zin.
Voegwoord
Een voegwoord is een woord dat wordt gebruikt om zinnen, zinsdelen of woorden met elkaar te verbinden. Het geeft de relatie tussen deze elementen aan, zoals een tegenstelling, oorzaak-gevolg, of opsomming.
Voornaamwoord
Een voornaamwoord is een woord dat wordt gebruikt ter vervanging van een naamwoord of om naar een persoon of zaak te verwijzen zonder deze expliciet te noemen.
Voorvoegsel
Een voorvoegsel is een affix dat aan het begin van een woord wordt toegevoegd om de betekenis of grammaticale functie ervan te veranderen.
Voorzetsel
Een voorzetsel is een woord dat wordt gebruikt om de relatie tussen twee woorden of zinsdelen aan te geven, zoals plaats, tijd, oorzaak of doel.
Wijs
Wijs is een grammaticale categorie die aangeeft of een werkwoord in de aantonende wijs, gebiedende wijs of aanvoegende wijs staat.
Woord
Een woord is een taalkundige eenheid die een betekenis draagt en kan bestaan uit één of meerdere klanken.
Zin
Een zin is een grammaticale eenheid die bestaat uit één of meerdere woorden en een betekenisvolle boodschap overbrengt.