Monopsonie: Een marktvorm met één koper
Wat is monopsonie?
Monopsonie is een marktvorm waarbij er slechts één koper is voor een bepaald goed of dienst. In deze situatie heeft de koper aanzienlijke invloed op de prijs en de hoeveelheid van het product dat op de markt wordt verhandeld.
Kenmerken van monopsonie
Een monopsonie wordt gekenmerkt door een asymmetrische machtsverhouding tussen de koper en de verkopers. De koper heeft de mogelijkheid om de prijs te beïnvloeden door zijn dominante positie op de markt. Dit kan leiden tot lagere prijzen voor de verkopers en een beperkte keuzevrijheid voor de consumenten.
Gevolgen van monopsonie
Door de dominantie van de koper kan monopsonie leiden tot marktfalen. Verkopers hebben minder onderhandelingsmacht en kunnen gedwongen worden om hun producten tegen lagere prijzen te verkopen. Dit kan leiden tot lagere winsten voor de verkopers en mogelijk zelfs tot het verlies van concurrentie op de markt.
Bovendien kan monopsonie ook leiden tot een beperkte keuze voor consumenten. Omdat er slechts één koper is, kan de diversiteit aan producten en diensten afnemen, waardoor consumenten minder keuzemogelijkheden hebben.
Voorbeelden van monopsonie
Een voorbeeld van monopsonie is wanneer een grote supermarktketen de enige afnemer is van een bepaald landbouwproduct. De supermarktketen kan de prijs bepalen die zij bereid is te betalen, waardoor de boeren weinig onderhandelingsmacht hebben.
Een ander voorbeeld is wanneer een overheidsinstantie de enige koper is van bepaalde goederen of diensten, zoals defensiemateriaal. De overheidsinstantie kan de prijs beïnvloeden en heeft daardoor een dominante positie op de markt.
Kortom, monopsonie is een marktvorm waarbij er slechts één koper is voor een bepaald goed of dienst. Deze asymmetrische machtsverhouding kan leiden tot lagere prijzen voor verkopers en beperkte keuzemogelijkheden voor consumenten.