Rechtsterm: Een overzicht van juridische begrippen

Aanklager

De aanklager is degene die een ander persoon beschuldigt van een strafbaar feit en de zaak voor de rechter brengt.

Aanleg

Aanleg verwijst naar het indienen van een rechtszaak bij een hogere rechtbank om een eerdere uitspraak aan te vechten.

Actie

Een actie is een juridische procedure die wordt gestart om een bepaald recht af te dwingen of een schadeloosstelling te verkrijgen.

Ageren

Ageren betekent het optreden namens een partij in een juridische procedure, bijvoorbeeld als advocaat.

Alibi

Een alibi is een verdediging waarbij de verdachte aantoont dat hij op het moment van het strafbare feit ergens anders was.

Animus

Animus verwijst naar de intentie of geestesgesteldheid van een persoon bij het plegen van een strafbaar feit.

Appel

Appel is het hoger beroep dat kan worden ingesteld tegen een uitspraak van een lagere rechtbank.

Arrest

Een arrest is een schriftelijke uitspraak van een gerechtshof of de Hoge Raad waarin een beslissing wordt genomen in een zaak.

Balie

De balie is de plaats waar advocaten hun pleidooi houden en waar rechtzoekenden informatie kunnen verkrijgen over juridische zaken.

Begunstiging

Begunstiging verwijst naar het toekennen van een voordeel aan een persoon of partij in een juridische overeenkomst.

Beklaagde

De beklaagde is degene die wordt beschuldigd van een strafbaar feit en voor de rechter moet verschijnen.

Boete

Een boete is een geldbedrag dat als straf wordt opgelegd voor het overtreden van de wet.

Compensatie

Compensatie is het vergoeden van schade of verlies aan een persoon als gevolg van een onrechtmatige daad.

Dading

Een dading is een overeenkomst tussen partijen waarbij zij een geschil beëindigen zonder tussenkomst van de rechter.

Dagvaarding

Een dagvaarding is een officieel document waarmee een persoon wordt opgeroepen om voor de rechter te verschijnen.

Decisie

Een decisie is een beslissing of uitspraak van de rechter in een juridische procedure.

Descente

Een descente is een bezoek van de rechter aan de plaats delict om ter plaatse bewijsmateriaal te bekijken of te verzamelen.

Detentie

Detentie is het vasthouden van een verdachte in afwachting van het proces of als straf voor een misdrijf.

Dingtaal

Dingtaal is de taal die wordt gebruikt in de rechtszaal tijdens een juridische procedure.

Eed

Een eed is een plechtige belofte waarbij een persoon verklaart de waarheid te spreken.

Eindarrest

Een eindarrest is de definitieve uitspraak van de rechter in een zaak, waarbij alle geschilpunten zijn beslist.

Eiser

De eiser is degene die een rechtszaak begint en een vordering of eis indient tegen een andere partij.

Enuntiatief

Enuntiatief verwijst naar de feitelijke beschrijving van een strafbaar feit in de tenlastelegging.

Fastie

Een fastie is een snelle, eenvoudige procedure waarbij de rechter een zaak zonder uitgebreide behandeling afdoet.

Forum

Het forum is de bevoegde rechtbank of rechtsgebied waar een zaak moet worden behandeld.

Gedaagde

De gedaagde is degene tegen wie een rechtszaak is aangespannen en die zich moet verdedigen tegen de beschuldigingen.

Getuige

Een getuige is een persoon die onder ede een verklaring aflegt over wat hij heeft gezien of gehoord in een zaak.

Gravamen

Gravamen is de kern van een klacht of aanklacht, de essentiële beschuldiging waarop de zaak is gebaseerd.

Hechtenis

Hechtenis is het vasthouden van een verdachte in afwachting van het proces of als straf voor een misdrijf.

Inhechtenisneming

Inhechtenisneming is het vastzetten van een verdachte in afwachting van het proces of als straf voor een misdrijf.

Instantie

Een instantie is een gerechtelijke autoriteit of rechtsorgaan dat bevoegd is om een zaak te behandelen en uitspraak te doen.

Meineed

Meineed is het opzettelijk afleggen van een valse verklaring onder ede.

Mora

Mora verwijst naar vertraging of nalatigheid bij het nakomen van een contractuele verplichting.

Pleidooi

Een pleidooi is de mondelinge presentatie van de argumenten en standpunten van een partij in een rechtszaak.

Proces

Een proces is een juridische procedure waarin een geschil tussen partijen wordt beslecht door een rechter.

Raadskamer

Een raadskamer is een besloten vergadering van rechters waarin zij overleggen en beslissen over een zaak.

Regres

Regres is het recht van een persoon om vergoeding te eisen van een derde partij voor de schade die hij heeft geleden.

Rekwisitoor

Een rekwisitoor is het betoog van de officier van justitie waarin hij zijn standpunt over de zaak naar voren brengt.

Repliek

Repliek is de reactie van de eiser op het verweer van de gedaagde in een rechtszaak.

Rol

De rol is het overzicht van alle zaken die op een bepaalde zittingsdag door de rechtbank worden behandeld.

Saisine

Saisine is het in bezit nemen van een zaak door de rechter, waardoor hij bevoegd wordt om erover te oordelen.

Schadeverhaal

Schadeverhaal is het proces waarbij een persoon probeert om de geleden schade vergoed te krijgen van de verantwoordelijke partij.

Subordinatie

Subordinatie is de verhouding waarbij een persoon ondergeschikt is aan een andere persoon of autoriteit.

Uitspraak

Een uitspraak is de beslissing van de rechter in een zaak, waarbij hij het geschil tussen partijen beslecht.

V.I.

V.I. staat voor voorwaardelijke invrijheidstelling, waarbij een veroordeelde onder bepaalde voorwaarden eerder vrij kan komen.

Verdachte

De verdachte is degene tegen wie een verdenking bestaat van het plegen van een strafbaar feit.

Verstek

Verstek is de situatie waarin de gedaagde niet verschijnt in de rechtszaak en de zaak bij verstek wordt behandeld.

VI

VI staat voor vervroegde invrijheidstelling, waarbij een veroordeelde eerder vrij kan komen dan de opgelegde strafduur.

Vonnis

Een vonnis is de schriftelijke uitspraak van de rechter waarin hij een beslissing neemt in een zaak.

Voorwaardelijk

Voorwaardelijk verwijst naar een straf die wordt opgelegd onder de voorwaarde dat de veroordeelde zich aan bepaalde regels houdt.