Ergatief: een taalkundige term
Wat is ergatief?
Ergatief is een term uit de taalkunde die verwijst naar een grammaticale eigenschap van talen. Het concept van ergativiteit heeft te maken met de manier waarop werkwoorden en hun argumenten (onderwerpen en objecten) worden gemarkeerd in zinnen.
Hoe werkt ergativiteit?
In talen met een ergatieve constructie, zoals het Baskisch, het Inuktitut en het Australische Aboriginal-taal Warlpiri, wordt het onderwerp van een intransitief werkwoord (een werkwoord zonder object) op dezelfde manier gemarkeerd als het object van een transitief werkwoord (een werkwoord met een object). Dit betekent dat het onderwerp van een intransitief werkwoord dezelfde grammaticale vorm heeft als het object van een transitief werkwoord.
Daarentegen worden het onderwerp van een transitief werkwoord en het object van een intransitief werkwoord gemarkeerd op een andere manier. Het onderwerp van een transitief werkwoord wordt vaak gemarkeerd als een nominatief, terwijl het object van een intransitief werkwoord wordt gemarkeerd als een ergatief.
Voorbeeld van ergativiteit
Een voorbeeld van ergativiteit in het Baskisch is:
1. Nire laguna etorri da. (Mijn vriend is gekomen.)
2. Nik laguna ikusi dut. (Ik heb de vriend gezien.)
In zin 1 wordt het onderwerp "laguna" (vriend) gemarkeerd met de ergatieve vorm "laguna". In zin 2 wordt het onderwerp "nik" (ik) gemarkeerd met de nominatieve vorm, terwijl het object "laguna" (vriend) wordt gemarkeerd met de ergatieve vorm.
Ergativiteit is een interessant fenomeen dat de grammaticale structuur van talen kan beïnvloeden. Het bestuderen van ergatieve constructies draagt bij aan ons begrip van taaldiversiteit en taalverwerving.