Taalkundige termen: een overzicht

Ablatief

De ablative is een naamval in bepaalde talen, zoals het Latijn, die gebruikt wordt om onder andere een oorsprong, middel of scheiding aan te duiden.

Ablaut

Ablaut verwijst naar de verandering van klinkers in een woord om grammaticale of semantische betekenissen te onderscheiden, zoals bijvoorbeeld in het Engels 'sing, sang, sung'.

Accent

Een accent is een nadruk of klemtoon die gelegd wordt op een bepaalde lettergreep in een woord om de uitspraak te bepalen.

Achterklinker

Een achterklinker is een klinker die geproduceerd wordt door de achterkant van de tong te gebruiken, zoals de 'o' in 'boot'.

Achtervoegsel

Een achtervoegsel is een affix dat aan het einde van een woord wordt toegevoegd om de betekenis of grammaticale functie te veranderen, zoals '-heid' in 'vriendelijkheid'.

Achterzetsel

Een achterzetsel is een voorzetsel dat achter het bijbehorende woord wordt geplaatst, zoals in de zin 'Het boek waar ik van hou'.

Adjectief

Een adjectief is een woord dat gebruikt wordt om een eigenschap of hoedanigheid van een zelfstandig naamwoord te beschrijven, zoals 'mooi' of 'groot'.

Aferesis

Aferesis verwijst naar het wegvallen van een klank of letter aan het begin van een woord, zoals 'kort' in plaats van 'akort'.

Affricaat

Een affricaat is een medeklinker die begint als een plosief en eindigt als een fricatief, zoals de 'ts' in 'tsaar'.

Afkorting

Een afkorting is een verkorte vorm van een woord of woordgroep, zoals 'bv.' voor 'bijvoorbeeld'.

Afleiding

Een afleiding is een woord dat gevormd wordt door het toevoegen van een affix aan een bestaand woord, zoals 'gelukkig' van 'geluk'.

Agentief

Agentief verwijst naar de grammaticale vorm die aangeeft dat het onderwerp van een zin de handelende persoon of zaak is, zoals in 'De hond bijt de man'.

Alienisme

Alienisme is het gebruik van buitenlandse woorden of uitdrukkingen in een andere taal, zoals het gebruik van Engelse woorden in het Nederlands.

Alinea

Een alinea is een tekstgedeelte dat bestaat uit een of meerdere zinnen en een samenhangend onderwerp behandelt.

Aliënisme

Aliënisme is een verouderde term die gebruikt werd voor de studie van vreemde talen.

Allofoon

Een allofoon is een variant van een foneem, een klank die geen betekenisonderscheidend verschil maakt in een taal, zoals de verschillende uitspraken van de 'r' in het Nederlands.

Allomorf

Een allomorf is een variant van een morfeem, een kleinste betekenisdragende eenheid in een taal, zoals de verschillende vormen van het meervoud in het Nederlands.