Tmesis: een taalkundige term met een verrassende twist

Wat is tmesis?

Tmesis is een taalkundig fenomeen waarbij een woord of zin wordt onderbroken door een ander woord of een andere zin. Deze onderbreking zorgt voor een verrassend effect en kan de betekenis of nadruk van de oorspronkelijke woorden versterken.

Hoe werkt tmesis?

Tmesis wordt vaak toegepast door een voorvoegsel of bijwoord in te voegen in een woord of zin. Hierdoor ontstaat er een nieuwe woordcombinatie die een andere betekenis kan hebben dan de oorspronkelijke woorden. Het ingevoegde woord of bijwoord heeft meestal geen directe relatie met de betekenis van de oorspronkelijke woorden, maar zorgt juist voor een verrassend effect.

Voorbeelden van tmesis

Enkele voorbeelden van tmesis zijn:

• Ab-so-luut: het woord 'absoluut' wordt onderbroken door de toevoeging van 'so' en 'luut', wat zorgt voor een nadrukkelijke bevestiging.
• On-ge-lo-fe-lijk: het woord 'ongelooflijk' wordt onderbroken door de toevoeging van 'on', 'ge', 'lo' en 'lijk', wat de nadruk legt op de intensiteit van iets.
• Achter-lijk: het woord 'achterlijk' wordt onderbroken door de toevoeging van 'achter', wat de betekenis verandert naar 'achter iets aanlopen'.

Tmesis in literatuur en spreektaal

Tmesis wordt niet alleen gebruikt in informele spreektaal, maar ook in literatuur en poëzie. Het kan zorgen voor een speels en verrassend effect in een tekst. Schrijvers en dichters maken graag gebruik van tmesis om hun woorden extra kracht bij te zetten en de aandacht van de lezer te trekken.

Met tmesis kun je dus op een creatieve manier woorden of zinnen onderbreken en een nieuwe betekenis geven aan de oorspronkelijke woorden. Het is een taalkundig fenomeen dat zorgt voor een verrassende twist en een speels effect in de taal.