Pleonasme: een stijlfiguur van woordenovervloed

Wat is een pleonasme?

Een pleonasme is een stijlfiguur waarbij een begrip dubbel wordt uitgedrukt, waardoor er sprake is van woordenovervloed. Het is een vorm van dubbelzegging waarbij een woord of woordgroep wordt toegevoegd die eigenlijk al in een ander woord besloten ligt. Hierdoor ontstaat er een overtolligheid in de uitdrukking.

Voorbeelden van pleonasme

Enkele voorbeelden van pleonasme zijn:

• "Witte sneeuw" - Sneeuw is van nature al wit, dus het woord "witte" is overbodig.
• "Ronde cirkel" - Een cirkel is per definitie al rond, dus het woord "ronde" is overbodig.
• "Nat water" - Water is altijd nat, dus het woord "nat" is overbodig.

De functie van pleonasme

Hoewel een pleonasme grammaticaal gezien foutief is, kan het bewust worden gebruikt om een bepaald effect te creëren in een tekst. Het kan bijvoorbeeld worden ingezet om iets extra te benadrukken of om een bepaalde emotie over te brengen. Door woorden dubbel te gebruiken, kan de schrijver de aandacht van de lezer vestigen op een specifiek aspect van het beschreven begrip.

Het vermijden van pleonasme

Om een tekst helder en bondig te maken, is het belangrijk om pleonasmes te vermijden. Het gebruik van overbodige woorden kan de leesbaarheid verminderen en de boodschap onduidelijk maken. Door kritisch te kijken naar de woorden die worden gebruikt, kan een schrijver overtollige woorden identificeren en verwijderen.

Door bewust om te gaan met taal en te streven naar een heldere en beknopte schrijfstijl, kan een schrijver de kracht van zijn boodschap vergroten en de lezer beter bereiken.